Παρασκευή 14 Ιουνίου 2013

Καλημέρα με τον Γιώργο Αυτιά 28.04.2013 06:45

Καλημέρα με τον Γιώργο Αυτιά

Τώρα

Πως μπορεί ο οφειλέτης να προστατέψει την πρώτη κατοικία του αν αρθεί η αναστολή των πλειστηριασμών.

Όσο σφίγγει ο κλοιός των τραπεζών που σε συνεννόηση με την τρόικα πιέζουν την κυβέρνηση για άρση της αναστολής των πλειστηριασμών από 1-1-2014, τόσο εγκλωβίζονται και περισσότεροι οφειλέτες στην υπερχρέωση και στον φόβο για τα ακίνητα πρώτη-κατοικία τους.


Η εκτελεστική εξουσία αποσύρεται από την υποχρέωση για προστασία της ιδιοκτησίας των Ελλήνων και παραχωρεί τη θέση της στη δικαστική εξουσία μέσα από το νομικό πλαίσιο που θεσπίστηκε με την ψήφιση του νομοσχεδίου για τους ενήμερους οφειλέτες και τις τροποποιήσεις στον ν.3869/2010 (Νόμος Κατσέλη).



Πως μπορεί λοιπόν ο οφειλέτης να προστατέψει την πρώτη κατοικία του αν ξεκινήσουν οι πλειστηριασμοί?


1. Ο πρώτος δρόμος για να μπορέσει μη ενήμερος οφειλέτης να αποφύγει τα καταδιωκτικά μέτρα , δηλαδή την αναγκαστική προσημείωση υποθήκης , την κατάσχεση του ακινήτου του και από 1-1-2014 τον πλειστηριασμό του ακινήτου του  είναι να προσφύγει με αίτηση στο Ειρηνοδικείο για να υπαχθεί στο Νόμο Κατσέλη.


Πλέον ο οφειλέτης μπορεί άμεσα να υποβάλλει αίτηση στο Ειρηνοδικείο. Εισάγεται η διαδικασία του προδικαστικού συμβιβασμού. Εντός δύο μηνών από την κατάθεση της αίτησης στο Ειρηνοδικείο, καλούνται οφειλέτης και πιστωτικά ιδρύματα να συναινέσουν στην πρόταση του πρώτου για ρύθμιση οφειλών ενώπιον του δικαστηρίου. Αν δεν υπάρξει συμφωνία, προχωράει κανονικά η διαδικασία με εκδίκαση της αίτησης από το δικαστήριο, όποτε αυτή θα οριστεί. Μέχρι την ημερομηνία της συζήτησης για την ενδεχόμενη επικύρωση του σχεδίου διευθέτησης ,  για δύο μήνες δηλαδή, αναστέλλονται τα καταδιωκτικά μέτρα κατά του οφειλέτη , όπως και η δυνατότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων να πλειστηριάσουν το ακίνητο του.


Σε περίπτωση που δεν υπάρξει συναίνεση εισάγεται  την ίδια ημέρα ως αυτόματη διαδικασία η αίτηση για χορήγηση προσωρινής διαταγής για προστασία της πρώτης κατοικίας έως την έκδοση οριστικής απόφασης από το Ειρηνοδικείο. Δηλαδή αν δεν βρεθεί συμφωνία στην πρόταση οφειλέτη προς πιστωτή, τότε την ίδια ημέρα συζητείται η έκδοση προσωρινής διαταγής για την προστασία της πρώτης κατοικίας έως την ημερομηνία που έχει προσδιοριστεί το δικαστήριο. Ο δικαστής , εφόσον κρίνει ότι υπάρχει πιθανότητα να ευδοκιμήσει η κύρια  αίτηση, χορηγεί προσωρινή διαταγή για την προστασία της πρώτης κατοικίας και αναστέλλονται άμεσα και μέχρι την εκδίκαση της κύριας αίτησης τα καταδιωκτικά μέτρα κατά του οφειλέτη με αποτέλεσμα να αποσοβείται ο κίνδυνος του πλειστηριασμού. 


2. Αν είναι ενήμερος οφειλέτης ή δεν έχει καταγγελθεί η σύμβαση του , μπορεί να υπαχθεί στη ρύθμιση για τους ενήμερους οφειλέτες που ψηφίστηκε στις 10-6-2013 και ισχύει για 6 μήνες από τη δημοσίευση του νόμου. Θα πρέπει λοιπόν να σπεύσουν οι οφειλέτες να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους  στα πιστωτικά ιδρύματα το ταχύτερο δυνατό για να προλάβουν την προθεσμία των 6 μηνών.


Οι προϋποθέσεις που σωρευτικά απαιτούνται για την υπαγωγή στη ρύθμιση είναι:


1. Δικαίωμα υπαγωγής στη ρύθμιση έχουν οι άνεργοι, οι εγγεγραμμένοι στα μητρώα του ΟΑΕΔ, οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και όσοι έχουν τεκμαιρόμενη σχέση εξαρτημένης εργασίας.


2. Το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα (αφαιρουμένων φόρων και κρατήσεων για ασφαλιστικούς φορείς) από οποιαδήποτε πηγή των οφειλετών δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 25.000 ευρώ για τις οικογένειες με έως δύο τέκνα και τις 30.000 ευρώ για τις οικογένειες με τρία ή περισσότερα τέκνα ή με πάσχοντες από βαριά ασθένεια ή αναπηρία από 67% και άνω.


Για όσους υποβάλλουν ατομική φορολογική δήλωση το αντίστοιχο εισόδημα δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ και τις 20.000 για τα άτομα με τρία ή περισσότερα τέκνα ή με πάσχοντες από βαριά ασθένεια ή αναπηρία από 67% και άνω.


3. Οι  τραπεζικές καταθέσεις δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ, με εξαίρεση τις παραπάνω ειδικές κατηγορίες για τις οποίες προβλέπεται ως πλαφόν καταθέσεων το ποσό των 15.000 ευρώ.


4. Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας επί της οποίας έχει εγγραφεί υποθήκη, δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις 180.000 ευρώ.


5. Θα πρέπει να προκύπτει από τα καθαρά εισοδήματα να προκύπτει μείωση τους σε σχέση με το 2009, σε ποσοστό τουλάχιστον 20%. Ως εισοδήματα του 2009 θεωρούνται τα αναφερόμενα στην φορολογική δήλωση του 2010 που αφορά στο οικονομικό έτος 2009. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις πρόσφατης ανεργίας ή σημαντικής μείωσης μισθών και συντάξεων, θα αρκούν τα αντίστοιχα δημόσια έγγραφα που πιστοποιούν την μεταβολή της οικονομικής κατάστασης.


6. Το συνολικό ανεξόφλητο υπόλοιπο των δανειακών υποχρεώσεων που έχει ο οφειλέτης προς των σύνολο των πιστωτών του, δεν θα πρέπει να  υπερβαίνει τις 150.000 ευρώ. Η συγκεκριμένη διάταξη κρύβει παγίδα. Ενώ με την παραπάνω ρύθμιση, αναδιαρθρώνονται μόνο τα ενυπόθηκα δάνεια, το πλαφόν των 150.000 ευρώ αφορά στο σύνολο των δανειακών υποχρεώσεων, συμπεριλαμβανομένων πιστωτικών καρτών, προσωπικών και καταναλωτικών  δανείων που δεν έχουν εμπράγματη ασφάλεια. (π.χ. αν ο οφειλέτης έχει ενυπόθηκο στεγαστικό δάνειο 135.000 ευρώ και πιστωτικές κάρτες συνολικού ύψους 18.000 ευρώ, δηλαδή συνολικό άθροισμα οφειλών 153.000 ευρώ, δεν θα μπορέσει να υπαχθεί στη ρύθμιση).

Κυριακή 9 Ιουνίου 2013

Όλες οι εξελίξεις για τα δάνεια και την άρση της αναστολής των πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία.

Μετά την διαρροή της έκθεσης του ΔΝΤ που θέτει ευθέως ζήτημα άρσης της αναστολής πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας, αλλά και την  δήλωση- φωτιά  του Υφυπουργού Ανάπτυξης, κ. Θανάση Σκορδά, για την αναγκαιότητα άμεσης διευθέτησης του ζητήματος στην ίδια κατεύθυνση, σήμανε συναγερμός για χιλιάδες νοικοκυριά των οποίων τα δάνεια έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμα και οι συμβάσεις τους έχουν καταγγελθεί από τις τράπεζες. Ταυτόχρονα, ο γενικός γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, κ. Χρήστος Γκόρτσος, ζήτησε την κατάργηση των προσωρινών διαταγών που εκδίδονται για την προστασία των ακινήτων από τα δικαστήρια, κατακρίνοντας την διαδικασία χορήγησης τους «πρόχειρη» και επιβαρυντική για τα πιστωτικά ιδρύματα.


Μέσα σε αυτό το  κλίμα φόβου για εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά, κομβική καθίσταται η σημασία των νέων διατάξεων για τη ρύθμιση των οφειλών ληξιπρόθεσμων και ενήμερων δανείων που εισάγονται με το νομοσχέδιο Χατζηδάκη-Σκορδά, που αναμένεται να ψηφιστεί στις αρχές της εβδομάδας.



ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΔΥΟ ΔΙΑΚΡΙΤΑ ΜΕΡΗ


Το πρώτο μέρος, που συμπυκνώνεται στα δέκα πρώτα άρθρα, αναφέρεται στη νέα ρύθμιση 48μηνης περιόδου χάριτος με χαμηλή δόση και αφορά αποκλειστικά τα ενήμερα δάνεια και τις αντίστοιχες συμβάσεις που δεν έχουν καταγγελθεί.


Προϋπόθεση υπαγωγής στη ρύθμιση είναι οι δανειακές συμβάσεις να συνοδεύονται από υποθήκη στην πρώτη κατοικία του οφειλέτη.  Ως ενήμερα δάνεια θεωρούνται όσα εξυπηρετούνται κανονικά, όσα βρίσκονται ήδη σε ρύθμιση από την τράπεζα. Ως μη καταγγελμένα δάνεια θεωρούνται συνήθως τα στεγαστικά δάνεια που δεν είναι σε καθυστέρηση πάνω από 6 μήνες και τα καταναλωτικά δάνεια που δεν είναι σε καθυστέρηση πάνω από 3 μήνες. Η ρύθμιση αφορά συμβάσεις που έχουν καταρτισθεί με τις τράπεζες έως 30-6-2010, χωρίς να αποτελεί πρόβλημα η μεταγενέστερη ρύθμιση ή τροποποίηση τους. Το νομοσχέδιο έως τώρα θέτει ως χρονικό διάστημα υπαγωγής στη ρύθμιση τους έξι μήνες από την δημοσίευση του νόμου. Συνεπώς, οι ενδιαφερόμενοι δεν πρέπει να χάσουν χρόνο.



Οι προϋποθέσεις που σωρευτικά απαιτούνται για την υπαγωγή στη ρύθμιση είναι:


1. Δικαίωμα υπαγωγής στη ρύθμιση έχουν οι άνεργοι, οι εγγεγραμμένοι στα μητρώα του ΟΑΕΔ, οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και όσοι έχουν τεκμαιρόμενη σχέση εξαρτημένης εργασίας.


2. Το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα (αφαιρουμένων φόρων και κρατήσεων για ασφαλιστικούς φορείς) από οποιαδήποτε πηγή των οφειλετών δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 25.000 ευρώ για τις οικογένειες με έως δύο τέκνα και τις 30.000 ευρώ για τις οικογένειες με τρία ή περισσότερα τέκνα ή με πάσχοντες από βαριά ασθένεια ή αναπηρία από 67% και άνω.


Για όσους υποβάλλουν ατομική φορολογική δήλωση το αντίστοιχο εισόδημα δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ και τις 20.000 για τα άτομα με τρία ή περισσότερα τέκνα ή με πάσχοντες από βαριά ασθένεια ή αναπηρία από 67% και άνω.


3. Οι  τραπεζικές καταθέσεις δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ, με εξαίρεση τις παραπάνω ειδικές κατηγορίες για τις οποίες προβλέπεται ως πλαφόν καταθέσεων το ποσό των 15.000 ευρώ.


4. Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας επί της οποίας έχει εγγραφεί υποθήκη, δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις 180.000 ευρώ.


5. Θα πρέπει να προκύπτει από τα καθαρά εισοδήματα να προκύπτει μείωση τους σε σχέση με το 2009, σε ποσοστό τουλάχιστον 20%. Ως εισοδήματα του 2009 θεωρούνται τα αναφερόμενα στην φορολογική δήλωση του 2010 που αφορά στο οικονομικό έτος 2009. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις πρόσφατης ανεργίας ή σημαντικής μείωσης μισθών και συντάξεων, θα αρκούν τα αντίστοιχα δημόσια έγγραφα που πιστοποιούν την μεταβολή της οικονομικής κατάστασης.


6. Το συνολικό ανεξόφλητο υπόλοιπο των δανειακών υποχρεώσεων που έχει ο οφειλέτης προς των σύνολο των πιστωτών του, δεν θα πρέπει να  υπερβαίνει τις 150.000 ευρώ. Η συγκεκριμένη διάταξη κρύβει παγίδα. Ενώ με την παραπάνω ρύθμιση, αναδιαρθρώνονται μόνο τα ενυπόθηκα δάνεια, το πλαφόν των 150.000 ευρώ αφορά στο σύνολο των δανειακών υποχρεώσεων, συμπεριλαμβανομένων πιστωτικών καρτών, προσωπικών και καταναλωτικών  δανείων που δεν έχουν εμπράγματη ασφάλεια. (π.χ. αν ο οφειλέτης έχει ενυπόθηκο στεγαστικό δάνειο 135.000 ευρώ και πιστωτικές κάρτες συνολικού ύψους 18.000 ευρώ, δηλαδή συνολικό άθροισμα οφειλών 153.000 ευρώ, δεν θα μπορέσει να υπαχθεί στη ρύθμιση).


Τι κερδίζει όμως ο οφειλέτης που θα υπαχθεί στην παραπάνω ρύθμιση;


1. Ο οφειλέτης που θα υπαχθεί στη ρύθμιση θα καταβάλλει για 4 έτη ή αλλιώς 48 μήνες, μηνιαία δόση ίση με το 30% του καθαρού μηνιαίου οικογενειακού ή ατομικού εισοδήματος ανάλογα με την περίπτωση, με το επιτόκιο που είχε συμφωνήσει με την τράπεζα πριν την έναρξη του παρόντος προγράμματος.


2. Όσοι οφειλέτες έχουν οικογενειακό καθαρό εισόδημα  κάτω από 15.000 ευρώ ή ατομικό εισόδημα κάτω από 9.000 ευρώ θα καταβάλλουν για 4 έτη ή αλλιώς 48 μήνες, μηνιαία δόση ίση με το 30% του καθαρού μηνιαίου οικογενειακού ή ατομικού εισοδήματος ανάλογα με την περίπτωση, με επιτόκιο 1,5 %, ανεξαρτήτως τι προέβλεπε η σύμβαση τους.


3. Στους ανέργους που έχουν ως μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας, προβλέπεται η δυνατότητα μηδενικών καταβολών για 6 μήνες, με πλήρη απαλλαγή τόκων, ενώ στην περίπτωση που η ανεργία χρονίζει, τεκμαίρεται από την ερμηνεία του νόμου ότι δύναται η δυνατότητα παραμονής στο πρόγραμμα μηδενικών καταβολών και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.


4. Το θετικό είναι ότι για όλες τις παραπάνω κατηγορίες, για το χρονικό διάστημα που διαρκεί η ρύθμιση και με την προϋπόθεση της τήρησης της, αναστέλλονται οι ατομικές διώξεις και τα καταδιωκτικά μέτρα. Δηλαδή, η τράπεζα δεν μπορεί να καταγγείλει τη  σύμβαση, να εκδώσει διαταγή πληρωμής, να εγγράψει νέα προσημείωση υποθήκης ή να κατασχέσει το ακίνητο-πρώτη κατοικία


Τι γίνεται με εμπόρους και ελεύθερους επαγγελματίες;


Δυστυχώς και το υπό ψήφιση νομοσχέδιο, όπως και ο νόμος Κατσέλη, δεν καλύπτουν την συντριπτική πλειοψηφία των εμπόρων και ελεύθερων επαγγελματιών. Συζητείται να δοθεί η δυνατότητα αποκλειστικά σε εμπόρους των οποίων η αίτηση πτώχευσης απορρίφθηκε, να μπορέσουν να υπαχθούν στις ευνοϊκές διατάξεις για τα ενήμερα και μη καταγγελμένα ενυπόθηκα δάνεια πρώτης κατοικίας.


Παρά τα υπεράριθμα κριτήρια που απαιτούνται για την υπαγωγή στη ρύθμιση, δίνεται μέσω της υπαγωγής στο πρόγραμμα μια σημαντική ανάσα σε πολλά νοικοκυριά που είδαν το εισόδημα τους να καταρρέει λόγω της ύφεσης  και προστατεύει την ακίνητη περιουσία από τον ενδεχόμενο άρσης της αναστολής των πλειστηριασμών.


Το δεύτερο μέρος του υπό ψήφιση νομοσχεδίου, το οποίο αποτελείται από 9 άρθρα, αφορά σε τροποποιήσεις επί του νόμου 3869/2010, επονομαζόμενου και «νόμου Κατσέλη».


Οι βασικές αλλαγές στο νόμο Κατσέλη είναι οι εξής:


1. Καταργείται η διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού που αποτελούσε τυπική προϋπόθεση και απαραίτητο προστάδιο για την προσφυγή του οφειλέτη στο Ειρηνοδικείο.


Πλέον ο οφειλέτης μπορεί άμεσα να υποβάλλει αίτηση στο Ειρηνοδικείο. Εισάγεται η διαδικασία του προδικαστικού συμβιβασμού. Εντός δύο μηνών από την κατάθεση της αίτησης στο Ειρηνοδικείο, καλούνται οφειλέτης και πιστωτικά ιδρύματα να συναινέσουν στην πρόταση του πρώτου για ρύθμιση οφειλών ενώπιον του δικαστηρίου. Αν δεν υπάρξει συμφωνία, προχωράει κανονικά η διαδικασία με εκδίκαση της αίτησης από το δικαστήριο, όποτε αυτή θα οριστεί.


2. Για να υπάρξει συμφωνία στο στάδιο του προδικαστικού συμβιβασμού απαιτείται η συμφωνία των πιστωτών που έχουν την πλειοψηφία του 50%+1 των οφειλών.


3. Εισάγεται ως αυτόματη διαδικασία η αίτηση για χορήγηση προσωρινής διαταγής για προστασία της πρώτης κατοικίας έως την έκδοση οριστικής απόφασης από το Ειρηνοδικείο. Δηλαδή αν δεν βρεθεί συμφωνία στην πρόταση οφειλέτη προς πιστωτή, τότε την ίδια ημέρα συζητείται η έκδοση προσωρινής διαταγής για την προστασία της πρώτης κατοικίας έως την ημερομηνία που έχει προσδιοριστεί το δικαστήριο.


4. Εισάγεται η υποχρέωση του οφειλέτη να καταβάλλει από την ημερομηνία της υποβολής της αίτησης στο Ειρηνοδικείο έως την ημέρα της εκδίκασης της αίτησης του, ποσό ίσο με το 10% της μηνιαίας δόσης που έπρεπε να πληρώνει στην τράπεζα ή το λιγότερο σαράντα (40) ευρώ στο σύνολο των πιστωτών συμμετρικά κατανεμημένο. Εξαιρούνται ειδικές περιπτώσεις, όπως οι άνεργοι ή οι βαριά ασθενούντες και οι ανάπηροι.


5. Για τους οφειλέτες που έχουν ήδη καταθέσει αίτηση στο Ειρηνοδικείο προβλέπεται με μεταβατική διάταξη η υποχρέωση τους να καταβάλουν τουλάχιστον σαράντα (40) ευρώ στο σύνολο των πιστωτών τους συμμετρικά κατανεμημένα ανάλογα με το ποσοστό που αναλογεί σε  κάθε οφειλή. Εξαιρούνται ειδικές περιπτώσεις, όπως οι άνεργοι ή οι βαριά ασθενούντες και οι ανάπηροι.


6. Πλέον θα πρέπει να εντάσσονται στη πρόταση του οφειλέτη για ρύθμιση όλες οι οφειλές απέναντι σε κάθε πιστωτικό ίδρυμα, ανεξάρτητα αν είναι ή όχι ληξιπρόθεσμες.


7. Για τους οφειλέτες χωρίς πρώτη κατοικία, το δικαστήριο θα μπορεί να ορίσει την περίοδο ρύθμισης σε 3 έως 5 έτη με απαλλαγή των υπολοίπων οφειλών.


8. Για τους οφειλέτες που ζητούν εξαίρεση από τη ρευστοποίηση της πρώτης κατοικίας, το δικαστήριο θα μπορεί να ορίσει την περίοδο ρύθμισης από 20 έως 35 έτη.


9. Για να διασωθεί η πρώτη κατοικία, το δικαστήριο μπορεί να ρυθμίσει την ικανοποίηση των πιστωτών μέχρι συνολικό ποσό που ανέρχεται στο  80% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.


10. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως ανεργία, ακραία μείωση εισοδήματος, αναπηρία ή βαριά ασθένεια, το δικαστήριο μπορεί να διασώσει την πρώτη κατοικία και με ικανοποίηση των πιστωτών σε ποσοστό κάτω από το 80% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου – πρώτη κατοικία.


11. Σε περίπτωση απορριπτικής απόφασης επί της αίτησης ή απόφασης που διατάσσει τη ρευστοποίηση ακίνητου, ο οφειλέτης μπορεί με εμπρόθεσμη άσκηση της έφεσης να αναστείλει την αναγκαστική εκτέλεση σε βάρος του ακινήτου του έως την εκδίκαση στο 2ο βαθμό.


12. Η αίτηση υπαγωγής στο νόμο αναστέλλει τα καταδιωκτικά μέτρα σε βάρος του οφειλέτη για δύο μήνες, έως την συζήτηση για συμβιβασμό στο σχέδιο που προτείνει ο οφειλέτης. Αν δεν προκύψει συμβιβασμός, ο δικαστής συζητάει την χορήγηση προσωρινής διαταγής και εφόσον αυτή χορηγηθεί, αναστέλλονται τα καταδιωκτικά μέτρα έως την  ημερομηνία που θα εκδικαστεί τελικά η αίτηση


Τι προβλέπει το σχέδιο της τρόικας για άρση της αναστολής πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας;


Προβλέπεται σύμφωνα με το στάδιο της τρόικας σταδιακό ξεπάγωμα το πλειστηριασμών από 1-1-2014.

Η διαδικασία θα γίνει σταδιακά ανά εξάμηνο.


1. Σε πρώτη φάση από 1-1-2014 προβλέπεται η αναστολή άρσης πλειστηριασμών για τις πρώτες κατοικίες με αντικειμενική  αξία έως 200.000 ευρώ και όχι μικρότερη από 150.001 ευρώ, των οποίων τα δάνεια δεν εξυπηρετούνται.


2. Σε δεύτερη φάση από 1-7-2014 προβλέπεται η αναστολή άρσης πλειστηριασμών για τις πρώτες κατοικίες με αντικειμενική αξία έως 150.000 ευρώ και όχι μικρότερη από 100.001 ευρώ, των οποίων τα δάνεια δεν εξυπηρετούνται.


3. Σε τρίτη φάση από 1-7-2014 προβλέπεται η αναστολή άρσης πλειστηριασμών για τις πρώτες κατοικίες με αντικειμενική αξία έως 100.000 ευρώ .


4. Στην τέταρτη και τελευταία φάση θα μηδενιστεί το κριτήριο των αντικειμενικών αξιών, ώστε να απελευθερωθεί πλήρως η αγορά ακινήτων.


Σε εξαιρετικές περιπτώσεις οικονομικά επιβαρυμένων δανειοληπτών, ασθενών, ανέργων και μονογονεϊκών οικογενειών, θα προβλεφθεί εξαίρεση από τον πλειστηριασμό των κατοικιών τους, αφού πρώτα περάσει από εξονυχιστικό έλεγχο η οικονομική τους κατάσταση.


Στην ουσία από τη μια μεριά η κυβέρνηση εξοπλίζει τους οφειλέτες με το νομικό οπλοστάσιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας τους και από την άλλη αίροντας την αναστολή των πλειστηριασμών τους αφήνει έκθετους στις ορέξεις των ξένων funds.


Η υπαγωγή στο νόμο Κατσέλη ή η ρύθμιση των οφειλών για τους ενήμερους οφειλέτες καθίστανται πλέον επιτακτικές για την προστασία της περιουσίας εκατοντάδων χιλιάδων ελληνικών νοικοκυριών.



Ποιοι κερδίζουν από τους πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας;


Σύμφωνα με την πρόταση της τρόικας θα δοθεί η δυνατότητα στις τράπεζες να εκπλειστηριάσουν τα ακίνητα χωρίς τους περιορισμούς στην τιμή που προβλέπει το υφιστάμενο νομικό καθεστώς. Σήμερα στις δύο πρώτες προσπάθειες πλειστηριασμού ισχύει ελάχιστο όριο τιμής ίσο με την αντικειμενική αξία του ακινήτου και μόνο στην Τρίτη προσπάθεια μπορεί η τιμή να πέσει χαμηλότερα.


Συνεπώς, κερδισμένες θα είναι οι εταιρείες είσπραξης, τα κοράκια των πλειστηριασμών και τα ξένα  funds στα οποία έχουν μεταβιβασθεί, με τραπεζικά ομόλογα, τα δάνεια των ιδιωτών. Στην πραγματικότητα, ανεξέλεγκτα δρουν τα λεγόμενα  distressed funds τα οποία  εμφανίζουν στις πιστώτριες τράπεζες σχέδια ‘τιτλοποίησης’ των υποχρεώσεων της επιχείρησης που τους ενδιαφέρει. Συνήθως αυτό συμβαίνει για μεγάλες επιχειρήσεις και μεγάλα δάνεια, διασκορπισμένα σε πολλές τράπεζες. Εννοείται ότι ‘τιτλοποίηση’ σημαίνει άμεση ρευστότητα στις τράπεζες, που συνήθως δεν αντιστοιχεί σε μεγάλο ποσοστό του συνολικού ύψους των δανείων που η τράπεζα χαρακτηρίζει επισφαλή ( μπορεί π.χ. μια τράπεζα να πληρωθεί από οίκο τιτλοποίησης, μόλις και μετά βίας το 20% της μέλλουσας αξίας ενός χαρτοφυλακίου δανείων, που ούτως ή άλλως τα θεωρούσε πολύ επισφαλή για να εισπραχθούν στο ακέραιο).


Όλοι αυτοί έχουν τώρα δυνατότητα να αποκτήσουν υποτιμημένα ακίνητα και μετά να τα πουλήσουν ομαδικά ως πακέτο ακινήτων –φιλέτο  σε δυσθεώρητη τιμή στην δευτερογενή αγορά αποκτώντας υπερκέρδος.

Ρύθμιση ενήμερων δανείων

Το πρώτο μέρος του νομοσχεδίου, που συμπυκνώνεται στα δέκα πρώτα άρθρα, αναφέρεται στη νέα ρύθμιση 48μηνης περιόδου χάριτος με χαμηλή δόση και αφορά αποκλειστικά τα ενήμερα δάνεια και τις αντίστοιχες συμβάσεις που δεν έχουν καταγγελθεί.


Προϋπόθεση υπαγωγής στη ρύθμιση είναι οι δανειακές συμβάσεις να συνοδεύονται από υποθήκη στην πρώτη κατοικία του οφειλέτη.  Ως ενήμερα δάνεια θεωρούνται όσα εξυπηρετούνται κανονικά, όσα βρίσκονται ήδη σε ρύθμιση από την τράπεζα. Ως μη καταγγελμένα δάνεια θεωρούνται συνήθως τα στεγαστικά δάνεια που δεν είναι σε καθυστέρηση πάνω από 6 μήνες και τα καταναλωτικά δάνεια που δεν είναι σε καθυστέρηση πάνω από 3 μήνες. Η ρύθμιση αφορά συμβάσεις που έχουν καταρτισθεί με τις τράπεζες έως 30-6-2010, χωρίς να αποτελεί πρόβλημα η μεταγενέστερη ρύθμιση ή τροποποίηση τους. Το νομοσχέδιο έως τώρα θέτει ως χρονικό διάστημα υπαγωγής στη ρύθμιση τους έξι μήνες από την δημοσίευση του νόμου. Συνεπώς, οι ενδιαφερόμενοι δεν πρέπει να χάσουν χρόνο.



Οι προϋποθέσεις που σωρευτικά απαιτούνται για την υπαγωγή στη ρύθμιση είναι:



1. Δικαίωμα υπαγωγής στη ρύθμιση έχουν οι άνεργοι, οι εγγεγραμμένοι στα μητρώα του ΟΑΕΔ, οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και όσοι έχουν τεκμαιρόμενη σχέση εξαρτημένης εργασίας.


2. Το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα (αφαιρουμένων φόρων και κρατήσεων για ασφαλιστικούς φορείς) από οποιαδήποτε πηγή των οφειλετών δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 25.000 ευρώ για τις οικογένειες με έως δύο τέκνα και τις 30.000 ευρώ για τις οικογένειες με τρία ή περισσότερα τέκνα ή με πάσχοντες από βαριά ασθένεια ή αναπηρία από 67% και άνω.


Για όσους υποβάλλουν ατομική φορολογική δήλωση το αντίστοιχο εισόδημα δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ και τις 20.000 για τα άτομα με τρία ή περισσότερα τέκνα ή με πάσχοντες από βαριά ασθένεια ή αναπηρία από 67% και άνω.


3. Οι  τραπεζικές καταθέσεις δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ, με εξαίρεση τις παραπάνω ειδικές κατηγορίες για τις οποίες προβλέπεται ως πλαφόν καταθέσεων το ποσό των 15.000 ευρώ.


4. Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας επί της οποίας έχει εγγραφεί υποθήκη, δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις 180.000 ευρώ.


5. Θα πρέπει να προκύπτει από τα καθαρά εισοδήματα να προκύπτει μείωση τους σε σχέση με το 2009, σε ποσοστό τουλάχιστον 20%. Ως εισοδήματα του 2009 θεωρούνται τα αναφερόμενα στην φορολογική δήλωση του 2010 που αφορά στο οικονομικό έτος 2009. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις πρόσφατης ανεργίας ή σημαντικής μείωσης μισθών και συντάξεων, θα αρκούν τα αντίστοιχα δημόσια έγγραφα που πιστοποιούν την μεταβολή της οικονομικής κατάστασης.


6. Το συνολικό ανεξόφλητο υπόλοιπο των δανειακών υποχρεώσεων που έχει ο οφειλέτης προς των σύνολο των πιστωτών του, δεν θα πρέπει να  υπερβαίνει τις 150.000 ευρώ. Η συγκεκριμένη διάταξη κρύβει παγίδα. Ενώ με την παραπάνω ρύθμιση, αναδιαρθρώνονται μόνο τα ενυπόθηκα δάνεια, το πλαφόν των 150.000 ευρώ αφορά στο σύνολο των δανειακών υποχρεώσεων, συμπεριλαμβανομένων πιστωτικών καρτών, προσωπικών και καταναλωτικών  δανείων που δεν έχουν εμπράγματη ασφάλεια. (π.χ. αν ο οφειλέτης έχει ενυπόθηκο στεγαστικό δάνειο 135.000 ευρώ και πιστωτικές κάρτες συνολικού ύψους 18.000 ευρώ, δηλαδή συνολικό άθροισμα οφειλών 153.000 ευρώ, δεν θα μπορέσει να υπαχθεί στη ρύθμιση).



Τι κερδίζει όμως ο οφειλέτης που θα υπαχθεί στην παραπάνω ρύθμιση;



1. Ο οφειλέτης που θα υπαχθεί στη ρύθμιση θα καταβάλλει για 4 έτη ή αλλιώς 48 μήνες, μηνιαία δόση ίση με το 30% του καθαρού μηνιαίου οικογενειακού ή ατομικού εισοδήματος ανάλογα με την περίπτωση, με το επιτόκιο που είχε συμφωνήσει με την τράπεζα πριν την έναρξη του παρόντος προγράμματος.


2. Όσοι οφειλέτες έχουν οικογενειακό καθαρό εισόδημα  κάτω από 15.000 ευρώ ή ατομικό εισόδημα κάτω από 9.000 ευρώ θα καταβάλλουν για 4 έτη ή αλλιώς 48 μήνες, μηνιαία δόση ίση με το 30% του καθαρού μηνιαίου οικογενειακού ή ατομικού εισοδήματος ανάλογα με την περίπτωση, με επιτόκιο 1,5 %, ανεξαρτήτως τι προέβλεπε η σύμβαση τους.


3. Στους ανέργους που έχουν ως μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας, προβλέπεται η δυνατότητα μηδενικών καταβολών για 6 μήνες, με πλήρη απαλλαγή τόκων, ενώ στην περίπτωση που η ανεργία χρονίζει, τεκμαίρεται από την ερμηνεία του νόμου ότι δύναται η δυνατότητα παραμονής στο πρόγραμμα μηδενικών καταβολών και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.


4. Το θετικό είναι ότι για όλες τις παραπάνω κατηγορίες, για το χρονικό διάστημα που διαρκεί η ρύθμιση και με την προϋπόθεση της τήρησης της, αναστέλλονται οι ατομικές διώξεις και τα καταδιωκτικά μέτρα. Δηλαδή, η τράπεζα δεν μπορεί να καταγγείλει τη  σύμβαση, να εκδώσει διαταγή πληρωμής, να εγγράψει νέα προσημείωση υποθήκης ή να κατασχέσει το ακίνητο-πρώτη κατοικία.



Τι γίνεται με εμπόρους και ελεύθερους επαγγελματίες;


Δυστυχώς και το υπό ψήφιση νομοσχέδιο, όπως και ο νόμος Κατσέλη, δεν καλύπτουν την συντριπτική πλειοψηφία των εμπόρων και ελεύθερων επαγγελματιών. Συζητείται να δοθεί η δυνατότητα αποκλειστικά σε εμπόρους των οποίων η αίτηση πτώχευσης απορρίφθηκε, να μπορέσουν να υπαχθούν στις ευνοϊκές διατάξεις για τα ενήμερα και μη καταγγελμένα ενυπόθηκα δάνεια πρώτης κατοικίας.


Παρά τα υπεράριθμα κριτήρια που απαιτούνται για την υπαγωγή στη ρύθμιση, δίνεται μέσω της υπαγωγής στο πρόγραμμα μια σημαντική ανάσα σε πολλά νοικοκυριά που είδαν το εισόδημα τους να καταρρέει λόγω της ύφεσης  και προστατεύει την ακίνητη περιουσία από τον ενδεχόμενο άρσης της αναστολής των πλειστηριασμών.

Τι προβλέπει το σχέδιο της τρόικας για άρση της αναστολής πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας;

Προβλέπεται σύμφωνα με το στάδιο της τρόικας σταδιακό ξεπάγωμα το πλειστηριασμών από 1-1-2014. Η διαδικασία θα γίνει σταδιακά ανά εξάμηνο.


1. Σε πρώτη φάση από 1-1-2014 προβλέπεται η αναστολή άρσης πλειστηριασμών για τις πρώτες κατοικίες με αντικειμενική  αξία έως 200.000 ευρώ και όχι μικρότερη από 150.001 ευρώ, των οποίων τα δάνεια δεν εξυπηρετούνται.


2. Σε δεύτερη φάση από 1-7-2014 προβλέπεται η αναστολή άρσης πλειστηριασμών για τις πρώτες κατοικίες με αντικειμενική αξία έως 150.000 ευρώ και όχι μικρότερη από 100.001 ευρώ, των οποίων τα δάνεια δεν εξυπηρετούνται.


3. Σε τρίτη φάση από 1-7-2014 προβλέπεται η αναστολή άρσης πλειστηριασμών για τις πρώτες κατοικίες με αντικειμενική αξία έως 100.000 ευρώ .


4. Στην τέταρτη και τελευταία φάση θα μηδενιστεί το κριτήριο των αντικειμενικών αξιών, ώστε να απελευθερωθεί πλήρως η αγορά ακινήτων.

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις οικονομικά επιβαρυμένων δανειοληπτών, ασθενών, ανέργων και μονογονεϊκών οικογενειών, θα προβλεφθεί εξαίρεση από τον πλειστηριασμό των κατοικιών τους, αφού πρώτα περάσει από εξονυχιστικό έλεγχο η οικονομική τους κατάσταση.

Στην ουσία από τη μια μεριά η κυβέρνηση εξοπλίζει τους οφειλέτες με το νομικό οπλοστάσιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας τους και από την άλλη αίροντας την αναστολή των πλειστηριασμών τους αφήνει έκθετους στις ορέξεις των ξένων funds.


Η υπαγωγή στο νόμο Κατσέλη ή η ρύθμιση των οφειλών για τους ενήμερους οφειλέτες καθίστανται πλέον επιτακτικές για την προστασία της περιουσίας εκατοντάδων χιλιάδων ελληνικών νοικοκυριών.

Οι βασικές αλλαγές στο νόμο Κατσέλη είναι οι εξής:

1. Καταργείται η διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού που αποτελούσε τυπική προϋπόθεση και απαραίτητο προστάδιο για την προσφυγή του οφειλέτη στο Ειρηνοδικείο.

Πλέον ο οφειλέτης μπορεί άμεσα να υποβάλλει αίτηση στο Ειρηνοδικείο. Εισάγεται η διαδικασία του προδικαστικού συμβιβασμού. Εντός δύο μηνών από την κατάθεση της αίτησης στο Ειρηνοδικείο, καλούνται οφειλέτης και πιστωτικά ιδρύματα να συναινέσουν στην πρόταση του πρώτου για ρύθμιση οφειλών ενώπιον του δικαστηρίου. Αν δεν υπάρξει συμφωνία, προχωράει κανονικά η διαδικασία με εκδίκαση της αίτησης από το δικαστήριο, όποτε αυτή θα οριστεί.


2. Για να υπάρξει συμφωνία στο στάδιο του προδικαστικού συμβιβασμού απαιτείται η συμφωνία των πιστωτών που έχουν την πλειοψηφία του 50%+1 των οφειλών.


3.Εισάγεται ως αυτόματη διαδικασία η αίτηση για χορήγηση προσωρινής διαταγής για προστασία της πρώτης κατοικίας έως την έκδοση οριστικής απόφασης από το Ειρηνοδικείο. Δηλαδή αν δεν βρεθεί συμφωνία στην πρόταση οφειλέτη προς πιστωτή, τότε την ίδια ημέρα συζητείται η έκδοση προσωρινής διαταγής για την προστασία της πρώτης κατοικίας έως την ημερομηνία που έχει προσδιοριστεί το δικαστήριο.


4. Εισάγεται η υποχρέωση του οφειλέτη να καταβάλλει από την ημερομηνία της υποβολής της αίτησης στο Ειρηνοδικείο έως την ημέρα της εκδίκασης της αίτησης του, ποσό ίσο με το 10% της μηνιαίας δόσης που έπρεπε να πληρώνει στην τράπεζα ή το λιγότερο σαράντα (40) ευρώ στο σύνολο των πιστωτών συμμετρικά κατανεμημένο. Εξαιρούνται ειδικές περιπτώσεις, όπως οι άνεργοι ή οι βαριά ασθενούντες και οι ανάπηροι.


5. Για τους οφειλέτες που έχουν ήδη καταθέσει αίτηση στο Ειρηνοδικείο προβλέπεται με μεταβατική διάταξη η υποχρέωση τους να καταβάλουν τουλάχιστον σαράντα (40) ευρώ στο σύνολο των πιστωτών τους συμμετρικά κατανεμημένα ανάλογα με το ποσοστό που αναλογεί σε  κάθε οφειλή. Εξαιρούνται ειδικές περιπτώσεις, όπως οι άνεργοι ή οι βαριά ασθενούντες και οι ανάπηροι.


6. Πλέον θα πρέπει να εντάσσονται στη πρόταση του οφειλέτη για ρύθμιση όλες οι οφειλές απέναντι σε κάθε πιστωτικό ίδρυμα, ανεξάρτητα αν είναι ή όχι ληξιπρόθεσμες.


7. Για τους οφειλέτες χωρίς πρώτη κατοικία, το δικαστήριο θα μπορεί να ορίσει την περίοδο ρύθμισης σε 3 έως 5 έτη με απαλλαγή των υπολοίπων οφειλών.


8. Για τους οφειλέτες που ζητούν εξαίρεση από τη ρευστοποίηση της πρώτης κατοικίας, το δικαστήριο θα μπορεί να ορίσει την περίοδο ρύθμισης από 20 έως 35 έτη.


9.  Για να διασωθεί η πρώτη κατοικία, το δικαστήριο μπορεί να ρυθμίσει την ικανοποίηση των πιστωτών μέχρι συνολικό ποσό που ανέρχεται στο  80% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.


10.  Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως ανεργία, ακραία μείωση εισοδήματος, αναπηρία ή βαριά ασθένεια, το δικαστήριο μπορεί να διασώσει την πρώτη κατοικία και με ικανοποίηση των πιστωτών σε ποσοστό κάτω από το 80% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου – πρώτη κατοικία.


11. Σε περίπτωση απορριπτικής απόφασης επί της αίτησης ή απόφασης που διατάσσει τη ρευστοποίηση ακίνητου, ο οφειλέτης μπορεί με εμπρόθεσμη άσκηση της έφεσης να αναστείλει την αναγκαστική εκτέλεση σε βάρος του ακινήτου του έως την εκδίκαση στο 2 βαθμό.


12. Η αίτηση υπαγωγής στο νόμο αναστέλλει τα καταδιωκτικά μέτρα σε βάρος του οφειλέτη για δύο μήνες, έως την συζήτηση για συμβιβασμό στο σχέδιο που προτείνει ο οφειλέτης. Αν δεν προκύψει συμβιβασμός, ο δικαστής συζητάει την χορήγηση προσωρινής διαταγής και εφόσον αυτή χορηγηθεί, αναστέλλονται τα καταδιωκτικά μέτρα έως την  ημερομηνία που θα εκδικαστεί τελικά η αίτηση.

Ποιοι κερδίζουν από τους πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας;

Σύμφωνα με την πρόταση της τρόικας θα δοθεί η δυνατότητα στις τράπεζες να εκπλειστηριάσουν τα ακίνητα χωρίς τους περιορισμούς στην τιμή που προβλέπει το υφιστάμενο νομικό καθεστώς. Σήμερα στις δύο πρώτες προσπάθειες πλειστηριασμού ισχύει ελάχιστο όριο τιμής ίσο με την αντικειμενική αξία του ακινήτου και μόνο στην Τρίτη προσπάθεια μπορεί η τιμή να πέσει χαμηλότερα.

Συνεπώς, κερδισμένες θα είναι οι εταιρείες είσπραξης, τα κοράκια των πλειστηριασμών και τα ξένα  funds στα οποία έχουν μεταβιβασθεί, με τραπεζικά ομόλογα, τα δάνεια των ιδιωτών. Στην πραγματικότητα, ανεξέλεγκτα δρουν τα λεγόμενα  distressed funds τα οποία  εμφανίζουν στις πιστώτριες τράπεζες σχέδια ‘τιτλοποίησης’ των υποχρεώσεων της επιχείρησης που τους ενδιαφέρει. Συνήθως αυτό συμβαίνει για μεγάλες επιχειρήσεις και μεγάλα δάνεια, διασκορπισμένα σε πολλές τράπεζες. Εννοείται ότι ‘τιτλοποίηση’ σημαίνει άμεση ρευστότητα στις τράπεζες, που συνήθως δεν αντιστοιχεί σε μεγάλο ποσοστό του συνολικού ύψους των δανείων που η τράπεζα χαρακτηρίζει επισφαλή ( μπορεί π.χ. μια τράπεζα να πληρωθεί από οίκο τιτλοποίησης, μόλις και μετά βίας το 20% της μέλλουσας αξίας ενός χαρτοφυλακίου δανείων, που ούτως ή άλλως τα θεωρούσε πολύ επισφαλή για να εισπραχθούν στο ακέραιο).

Όλοι αυτοί έχουν τώρα δυνατότητα να αποκτήσουν υποτιμημένα ακίνητα και μετά να τα πουλήσουν ομαδικά ως πακέτο ακινήτων –φιλέτο  σε δυσθεώρητη τιμή στην δευτερογενή αγορά αποκτώντας υπερκέρδος.